Mei/juni 2023 - M 4

Elke maand een voor iedereen toegankelijk object
Plaats reactie
Bericht
Auteur
Gebruikersavatar
Bob
Site Admin
Berichten: 555
Lid geworden op: 26 dec 2018 09:00

Mei/juni 2023 - M 4

#1 Bericht door Bob » 25 apr 2023 18:25

Na een kleine onderbreking in het OvdM-programma gaan we deze maand weer verder en hebben een object gekozen dat gerelateerd is aan het plan om rond de nieuwe Maan van mei 2023 een 'starparty' te houden.
Belangrijk aspect van het waarnemen op een donkere plek in het veld is de mogelijkheid om laag in het zuiden te kunnen waarnemen. En dat is juist de plek waar gedurende de zomermaanden de bolhoop M 4 is te vinden!
Voor veel waarnemers zal M 4 vanaf de thuislocatie niet bereikbaar zijn vanwege zijn lage positie. M 4 komt in onze streken net 10 graden boven de horizon.
Maar verder voldoet deze bolhoop helemaal aan de criteria voor dit programma: Makkelijk en helder object, met verrekijker al te zien en ook heel makkelijk te lokaliseren!

M 4 is met een afstand van ongeveer 7500 lichtjaar de meest nabije bolhoop en is ook 1 van de minst compacte bolhopen. Helaas wordt het licht van M 4 deels geblokkeerd door interstellaire wolken, anders zou het de fraaiste bolhoop aan de hemel zijn!
De helderste sterren van M 4 zijn echter makkelijk afzonderlijk te zien en het was ook zo'n beetje de eerste bolhoop waarbij individuele sterren zijn waargenomen.
Bij waarneming van M 4 zijn deze aspecten goed herkenbaar, zeker in onze noordelijke streken waar ook de dikke atmosfeer nog een rol speelt. De heldere sterren zijn makkelijk te zien en het lijkt soms wel of het een soort open sterrenhoop is ipv een bolhoop.
Dit alles wetende is het natuurlijk extra interessant om M 4 een in beeld te nemen!

Het vinden van M 4 zal voor niemand een probleem vormen, enige benodigdheid is een lage, redelijk donkere horizon. We zien dan deze maanden direct de heldere rode superreus Antares en dat is ons baken om M 4 te vinden. Heel simpel:
1 graad ten westen van Antares staat M 4.

Onderstaande kaartjes laten de positie zien, eerst een overzicht met daarbij onze horizon en daaronder een kaartje met daarin het beeldveld (ongeveer) van een 10x verrekijker:
-
~M4 naast Antares.png
~M4 naast Antares.png (15.77 KiB) 995 keer bekeken
-
~M4 verrekijkerbeeld.png
~M4 verrekijkerbeeld.png (14.8 KiB) 995 keer bekeken
www.bobhogeveen.nl
80mm Zenitstar << tot >> 500mm Dobson

Gebruikersavatar
Alnilam
Berichten: 415
Lid geworden op: 28 aug 2019 18:29
Locatie: Odoorn
Contacteer:

Re: Mei 2023 - M 4

#2 Bericht door Alnilam » 25 apr 2023 18:40

Mooi dat we weer beginnen. M4, in Scorpio als ik me niet vergis. Gaan we zeker proberen. De heren van de waarneem commissie worden wederom bedankt voor een mooie opgave
SW 13cm f5 Newton op Alt/Az 5 + TSAPO102Q f/5.1 flatfield astrograph op iOptron CEM26

Gebruikersavatar
Bob
Site Admin
Berichten: 555
Lid geworden op: 26 dec 2018 09:00

Re: Mei/juni 2023 - M 4

#3 Bericht door Bob » 24 mei 2023 08:01

M 4 wordt als waarneemobject geprolongeerd en wordt dus object voor mei/juni.
In juni staat M 4 ook beter gepositioneerd en komt wat eerder in de nacht op hoogste positie in het zuiden (op 15 juni precies middernacht in het zuiden).
Het is in juni een stuk minder donker maar M 4 blijft voor een midzomerwaarneemsessie een interessant object op te bekijken!

Hopelijk in juni wat meer waarneemmogelijkheden dan in de afgelopen bewolkte maand mei!
www.bobhogeveen.nl
80mm Zenitstar << tot >> 500mm Dobson

Gebruikersavatar
gerard van den braak
Berichten: 738
Lid geworden op: 26 dec 2018 10:56
Locatie: Zuidlaren
Contacteer:

Re: Mei/juni 2023 - M 4

#4 Bericht door gerard van den braak » 10 jun 2023 09:58

Uitstel maar geen afstel. Messier 4 is vanuit mijn sterrenwacht niet te bereiken en is het nodig het veld in te gaan. De eerste starparty ging niet door, maar die van 9-10 juni wél.
M4 stond slechts 10 graden boven de horizon en manifesteerde zich in mijn C8 als een klein, zwak nét herkenbaar bolhoopje. Als ik deze waarneming vergelijk met die in zuidelijke streken merk je dat duisternis en hoogte héél veel uitmaken.

Gebruikersavatar
Bob
Site Admin
Berichten: 555
Lid geworden op: 26 dec 2018 09:00

Re: Mei/juni 2023 - M 4

#5 Bericht door Bob » 10 jun 2023 10:50

Het was leuk om te zien dat M 4 veel aandacht kreeg op de bijeenkomst van 9 juli bij Papenvoort, alle aanwezige waarnemers hebben hem wel gezien en er is zelfs een foto gemaakt!
Eerlijk gezegd verdiende de situatie die aandacht echter niet, M 4 was zo laag in de daar grauwe en lichte hemel nauwelijks het aanschouwen waard...
M 4 is een grote maar ijl lijkende bolhoop die al snel afzonderlijke sterren laat zien maar verder weinig 'gevuld' is en daarmee iets weg heeft van een compacte open sterrenhoop.
Bij oppervlakkige aanschouwing in deze situatie is M 4 een grote wazige vlek met afnemende helderheid naar buiten toe. Met vergroting van (in mijn geval met de 13cm AstroPhysics) 78x en nauwkeurige aanschouwing is een indicatie van wat afzonderlijke sterren te ervaren. Ook met de 35cm van Rutger was dit het geval.
Ook vanuit Nederland is M 4 bij goede omstandigheden VEEL mooier te zien, hopelijk komen die omstandigheden weer eens...
www.bobhogeveen.nl
80mm Zenitstar << tot >> 500mm Dobson

Gebruikersavatar
Wjdrijfhout
Berichten: 563
Lid geworden op: 14 jan 2019 20:47
Contacteer:

Re: Mei/juni 2023 - M 4

#6 Bericht door Wjdrijfhout » 11 jun 2023 08:37

Zoals Bob al zei, was het waarnemen van M4 tijdens de sterparty niet echt makkelijk. Regelmatig verdween het laag aan de horizon achter wat sluier-bewolking. En de gloed vanuit de richting Grolloo maakte dat alleen maar lastiger. Uiteindelijk heb ik 1 foto van 30 sec. kunnen maken en toen was het uit met de pret. Maar.... hij staat erop :D . Let dus niet op de kwaliteit, het was ook nog 'first light' met de setup welke nog wel wat fine-tuning kan gebruiken.
M4.jpg
M4.jpg (6.66 MiB) 894 keer bekeken

Gebruikersavatar
Bob
Site Admin
Berichten: 555
Lid geworden op: 26 dec 2018 09:00

Re: Mei/juni 2023 - M 4

#7 Bericht door Bob » 13 jun 2023 09:04

Bob schreef: 10 jun 2023 10:50 ...
Ook vanuit Nederland is M 4 bij goede omstandigheden VEEL mooier te zien, hopelijk komen die omstandigheden weer eens...
Die betere omstandigheden kwamen snel! Maandag 12 juni was ik met Gerard en Nils bij Gasteren en had de 40cm Dobson meegenomen.
De transparantie was een stuk beter dan bij de starparty van vrijdag en met de 40cm was M 4 met 150x heel mooi op te lossen in afzonderlijke sterren.
Natuurlijk was de hemelachtergrond zeer licht, dus het kan nog veel beter...
www.bobhogeveen.nl
80mm Zenitstar << tot >> 500mm Dobson

Gebruikersavatar
Alnilam
Berichten: 415
Lid geworden op: 28 aug 2019 18:29
Locatie: Odoorn
Contacteer:

Re: Mei/juni 2023 - M 4

#8 Bericht door Alnilam » 17 jun 2023 19:03

Zoals door Bob reeds gemeld waren we afgelopen maandagavond ( we=Bob,Gerard en Nils) en na wat andere zaken bekeken te hebben, was het rond 00:30 uur tijd om M4 te gaan waarnemen.
Antares was al eerdewr goedzichtbaar dus die even bekeken en vandaar naar M4 gehopt. Had hem snel genoeg gevonden, maar in tegenstelling tot Bob, kon ik hem met de 25cm op 92x en 150x niet echt goed oplossen. Maar goed het is wat het is. Niet echt donker wel transparant maar niet overdadig. We hebben hem gezien en er komt vast nog wel een andere keer om hem weer waar te nemen. Hij kan in ieder geval bij het OvdfM en Messier lijstje worden bijgeschreven. :mrgreen:
Het was al met al een leuke avond/nacht. Dus toch een beetje een starparty gehad :roll: :D
Nils
SW 13cm f5 Newton op Alt/Az 5 + TSAPO102Q f/5.1 flatfield astrograph op iOptron CEM26

Gebruikersavatar
gerard van den braak
Berichten: 738
Lid geworden op: 26 dec 2018 10:56
Locatie: Zuidlaren
Contacteer:

Re: Mei/juni 2023 - M 4

#9 Bericht door gerard van den braak » 07 jul 2023 08:28

Hier nog een wat late waarnemingen van het object van de maand: M4.
Het zijn drie waarnemingen, gedaan tijdens waarneemavonden van de club. We hadden een starparty op Papenvoort 2013-06-10 en zijn in drie dagen later ook nog naar Gasteren geweest. Alle waarnemingen gedaan met een C8 en M4 stond 10 graden boven de horizon.

Papenvoort:
M4 manifesteerde zich om 00:40 zich in mijn C8 als een klein, zwak nét herkenbaar bolhoopje. Als ik deze waarneming vergelijk met die in zuidelijke streken merk je dat duisternis en hoogte héél veel uitmaken.

Gasteren:
M4 twee keer waargenomen deze nacht. De eerste keer om 00:09 en de tweede keer toen M4 op z'n hoogste punt stond.
Waarneming 1 te 00:09: M4 zie ik als een klein lichtvlekje.
Waarneming 2 te 00:38: Nu aanmerkelijk duidelijker het is klein en nevelachtig. Nu denk ik dat de betere (laatste) waarneming niet komt door de altitude want dat verschil was minimaal maar omdat die gedaan is tijdens de nautische schermenring.
Nu heb ik M4 wel eerder en beter in zuidelijke streken gezien maar het is toch mooi dat je het vanuit ons noordelijke landsdeel dat ook kan. Vanuit mijn sterrenwacht thuis lukt dat niet om op onze waarneemlocaties wel.

Plaats reactie