December 2021 - Cr 69

[gerard van den braak]

Na ampel beraad heeft de waarneemcommissie de open cluster Collinder 69, een open cluster in Orion, tot object van de maand december 2021 benoemd. Het wordt ook wel de Lambda Orionis Cluster en het hoofd van Orion genoemd. Het hoofd van Orion wordt gevormd door de heldere ster (λ) Meissa. Als je deze mooie kleine cluster nog nooit hebt gezien, zijn de komende weken een ideaal moment om hem te observeren (als we ooit weer een heldere hemel krijgen tenminste).
De cluster is naar schatting ongeveer 5 miljoen jaar oud en staat op een afstand van 1300 lichtjaar. Het wordt geassocieerd met de ster Lambda Orionis (Meissa) van m3.4 en zijn twee nabije metgezellen van de 4e magnitude Phi-1 en Phi-2 die wat zuidelijker staan.
Collinder 69 is erg makkelijk te vinden en bijzonder mooi. Het vormt met acht heldere sterren, met magnitudes van 4 tot 6, het een asterism Lambda-Lambda. Die naam dankt het aan het feit dat Meissa, λ Orionis is en het asterism de vorm van een λ heeft. Het is een ideaal verrekijker object.
.

Cr 69-2.JPG (65.91 KiB) 18188 keer bekeken

De sterren zijn noord-zuid georiënteerd. Twee heldere sterren springen er uit waarvan de helderste Meissa is. Onder Meissa staan drie goed zichtbare, maar zwakkere sterren. Daar onder de tweede heldere ster. De meest noordelijke ster –boven Meissa- is wat minder helder.
Het is de moeite waard de verrekijker bij de hand te hebben. Als het een momentje helder is kan je Cr 69 bewonderen want moeilijk zoeken is er niet bij. In de verrekijker is het een schitterend object.
In de telescoop zijn veel meer mooie en zwakkere sterren in het veld te zien. Cr 69 staat in een zwakke nevel met de naam Sharpless-2 264 (Sh2-264). Gebruik een OIII filter om de nevel te kunnen zien.
Fotografisch is het ook zeer de moeite waard. In een beeldveld van 2 x 1,5 graad past het mooi. Het vastleggen van de nevel zal lastig zijn. Een zwakke nevel in een veld het heldere sterren! Gebruik van smalbandfilters is noodzakelijk.
Laat wat zien van je waarneming op dit forum in inspireer ons
.

Cr 69-1.JPG (58.28 KiB) 18188 keer bekeken

[Bob]

We hebben er weer zin in, toch?

Laten we zeker hopen op wat waarneemmogelijkheden de komende maand. Ik zag onlangs dat Orion om 23.00 alweer op goed waarneembare hoogte staat!

Een aanvulling heb ik nog t.a.v. Meissa als dubbelster.
Meissa/Lambda Ori is een zeer fraaie en niet al te moeilijke dubbelster. Hij staat terecht in de AL-lijst die we binnen onze club ook als waarneemprogramma hebben (http://vwsnoorddrenthe.nl/dubbelsterren ... terren.htm)
Meissa is door FGW Struve opgenomen in zijn bekende dubbelsterrenlijst: STF 738.
Een indicatie van hoe Meissa eruit ziet als dubbelster zie je hieronder, in dit geval met de C14 @ 130x.

Ook even een kanttekening bij de nevel Sh2-264. Ga er maar vanuit dat deze visueel niet waarneembaar is, zeker niet in onze altijd vochtige winterhemel.
De nevel is fotografisch vast te leggen met lange belichtingstijden, maar bij visuele waarneming zien we alleen maar de altijd aanwezige vochtwazen rond heldere sterren als Meissa en Phi-1, Phi-2.

Succes met waarnemen!
-

lambda_ori_121120_C14.jpg (223.44 KiB) 18183 keer bekeken

[Alnilam]

Wederom een mooie OvdM.
Als het weer meezit gaan we die zeker bekijken.

Nils

[Muddelflut]

Het was even helder vannacht (en frisjes).
En inderdaad, was Cr 69 gemakkelijk te vinden bij Meissa met de verrekijker. Mooie heldere sterren in een wat grillige vorm. Geen rondje ofzo.
Wel wat magnitudeverschillen.
En omdat ik toch bezig was ook nog M35 als een wolkje gezien, de Pleiaden, de Hyaden en uiteraard de Orionnevel.
Ook mocht Betelgeus niet ontbreken, gewoon omdat het zo'n prachtige ster is. Hij leek zijn "oude" helderheid terug te hebben.
De sessie was niet lang, maar toch even heerlijk genoten met de 10x50.

Ria

[Bob]

Ik heb gisterenavond hetzelfde gedaan; even met de verrekijker gekeken bij een hele heldere (gedeeltelijke) opklaring.
Met 10x is Cr 69 niet bepaald spectaculair, het groepje van beperkt aantal heldere sterren dat grofweg een Lambdavorm laat zien. Lambda zelf, Phi-1 en -2 + nog een heldere ster boven Lambda en twee heldere sterren onder Phi-2 die een naar beneden doorlopende poot van de 'Lambda' vormen. Ook is het iets kromme rijtje van 3 sterren tussen Lambda en Phi-1 goed te zien (mag 6,7 - 7,5 - 7,6). In zo'n opklaring tussen buien door is het vaak erg transparant en dat was nu ook te zien. In het beeldveld waren nog flink wat zwakkere sterren te zien, zeker tot mag 8.
Het was iets van 23.30 en rondom waren overal nog wolken te zien, ook koud en onaangenaam natuurlijk, geen optie om even een telescoop in stelling te brengen... (maar dat komt vast nog!)

[Bob]

Gisterenavond, 2 dec, natuurlijk ook naar Cr 69 gekeken. Met de 13cm @ 30x is het een stuk aardiger dan met de 10x verrekijker. Vooral tussen de heldere Lambda, Phi-1 en Phi-2 in zijn naast het heldere lijntje van 3 sterren ook nog wat meer sterren van rond de mag 9 te zien. Hiermee geeft het al een aardig beeld van een echte sterrenhoop, zij het dan een beetje arm en nogal ijl.
Lambda/Meissa is een prachtige dubbelster waarbij met 55x B net te zien is als subtiel puntje vlak tegen de heldere A aan. Met 78x is hij echt erg fraai, ook dan staat de op zich ook wel heldere B vlak naast A. Met een afstand van 4,3" afstand is 78x een mooie vergroting om zo'n paar te bekijken.
Niet ver bij Cr 69 vandaan is ook de vrij heldere planetaire nevel NGC 2022 te zien. Deze was deze avond makkelijk te zien dankzij de goed transparante hemel. Met 55x liet zich al een heel klein vlekje zien dat vooral perifeer duidelijk aanwezig was. Met 155x is hij duidelijk aanwezig als wat groter vlekje. Gebruik van UHC leverde weinig op, de zichtbaarheid van de nevel bleef ongeveer gelijk.

[StarWatcher]

Het hoofd van Orion...

Eigenlijk de eerste keer dat ik Meissa heb bekeken.
Cr 69 ondanks de bijna vol verlichte Maan vanavond de Ranger op Porta 2 montering even op Meissa/Cr 69 gericht.
Eerst met het 32mm oculair gekeken 15X de twee blauwige sterren en iets daaronder een oranje-achtige ster lekker opvallend.
Minder heldere strretjes in "in de buurt" een ander oculair de 25mm vergroting 19X. Ik vond dat met dit oculair meer sterretjes zichtbaar werden.
Omdat ik slecht ben in tekenen heb ik geen poging gedaan om een tekening te maken. Misschien probeer ik dat eens als de Maan iets minder prominent aanwezig is.

Een leuk object om nog eens te bekijken en dan wat meer tijd aan te besteden.

[Bob]

Een leuk object om nog eens te bekijken en dan wat meer tijd aan te besteden.

Probeer dan zeker met nog wat hogere vergroting Meissa als dubbelster te scheiden! Minimaal wel iets van 50x nodig en wordt mooi om te zien met iets van 70x.

[Alnilam]

Eindelijk maar dan toch, had eerder deze maand ( 02-12) al even gekeken naar CR-69, helaas erg vaag, kwam achteraf door een vlek op de binnenzijde van de lens van de 15cm refractor.
Deze gedemonteerd en schoon gemaakt, maar ja dan is het weer NIET helder. Eindelijk op de 21e weer helder en rond 22.30 stond Orion recht achter het huis!
De refractor stond klaar en na een snelle uitlijning Bellatrix opgezocht en vandaar naar Meissa, oculair verwisseld naar de hyp 13mm dus 56x , maar vond de B ster moeilijk te zien, vandaar gewisseld naar de HYP 21 35x en CR 69 bekeken, zag 3 sterren op een rijtje, met daar nog vaag wat sterren omheen. Maar ondanks dat het klein en vaag blijft, is het toch wel mooi om te zien. Met de Hyp13mm er weer in ( 56x) werd het iets beter maar niet echt veel. Toch was alles duidelijker dan de eerdere waarneming. Tja wat een schone lens al niet kan doen. Daarna Betelgeuse ook nog ewven bekeken, blijft een pracht gezicht, en zoals Ria al zei, het lijkt er op dat hij weer de "gebruikelijke helderheid heeft. Orion blijft een prachtig object om te bekijken! Laten we hopen dat het nin Januari weer wat vaker helder is. Ik zag dat de heren vd waarnemings commissie weer iets moois hebben uitgezocht.
Maar goed na een uurtje kijken vond ik het wel welletjes, het was errug koud.

Nils